درمان اختلال یادگیری با واقعیت مجازی VR
درمان اختلال یادگیری با واقعیت مجازی VR
تعریف اختلال یادگیری خاص یا s LD ، عدم موفقیت تحصیلی علی رغم ضریب هوشی نرمال است. اختلال یادگیری s LD می تواند تاثیرات جدی بر عملکرد تحصیلی، اجتماعی و روانی فرد بگذارد. فرد مبتلا به اختلال یادگیری LD ممکن است مشکلاتی در حوزه هایی مانند خواندن، نوشتن، حساب کردن، توجه و حافظه داشته باشد. شناخت این مشکل و ارائه راهکار مناسب و موثر برای مدیریت و درمان اختلال یادگیری ، می تواند بهبود قابل توجهی در کیفیت زندگی فرد مبتلا بگذارد.
واقعیت مجازی VR در سلامت
استفاده از واقعیت مجازی ( Virtual Reality ) به عنوان یک ابزار نوین و موثر در حوزه درمان و سلامت رو به رشد است و مورد تایید سازمان غذا و دارو آمریکا یا FDA می باشد. فناوری واقعیت مجازی VR و واقعیت افزوده AR امکانات دقیق و جدیدی برای تشخیص، پیشگیری و درمان فراهم می کنند. فناوری واقعیت مجازی یا VR به عنوان یک ابزار آموزشی - درمانی در زمینه بهبود عملکرد ذهنی و فیزیکی مورد استفاده قرار می گیرد. کاربرد واقعیت مجازی Virtual Reality فرآیند درمان ، یادگیری و بهبود عملکردهای شناختی را تسهیل می نماید.
منبع: سایت FDA
درمان اختلال یادگیری با واقعیت مجازی VR
با توجه به اینکه اختلال یادگیری s LD یک مشکل شایع در میان دانش آموزان و دانشجویان است، تاثیرات مخربی بر یادگیری آنها دارد و بسیاری از کودکان و والدینشان با مشکلات ناشی از اختلال یادگیری مواجه هستند. با پیشرفت تکنولوژی واقعیت مجازی VR ، امکانات جدیدی برای درمان اختلال یادگیری ارائه شده است. واقعیت مجازی روشی نوین و موثر برای بهبود عملکرد شناختی و یادگیری است. این روش به افراد امکان می دهد تا در محیط های شبیه سازی شده با مواجهه با موقعیت ها و وظایف واقعی، مهارت های خود را تقویت کنند. در واقعیت مجازی ( Virtual Reality ) به دلیل تعامل فعالی که در فرد با محیط ایجاد می شود، بهبود قابل توجهی در عملکرد مغز دیده می شود. واقعیت مجازی به عنوان یک فناوری نوظهور می تواند در درمان انواع اختلال یادگیری خاص (اختلال خواندن، اختلال دیکته و اختلال ریاضی) موثر باشد. درمان اختلال یادگیری یا s LD نیازمند تمرین مداوم و تکراری است که برای کودکان بسیار خسته کننده است و ممکن است کودک را از یادگیری و ادامه تمرین دلسرد کند. اما واقعیت مجازی این تمرین های تکراری را به شکل جذاب و متنوع تری ارائه می دهد، بازخوردهای به موقع و هیجان انگیز محیط آموزش واقعت مجازی VR کودک را ترغیب به ادامه تمرین می کند. خستگی و ملال آموزش برای کودکان را از بین می برد و منجر به بهبود یادگیری در دانش آموزان می شود.
درحال حاضر در دنیا استفاده از واقعیت مجازی در بهبود عملکرد مغز ، شاخص های شناختی و یادگیری به عنوان یک روش درمان و بهبود عملکرد لبه دانش یا Edge of Science محسوب می شود.
کاربرد علمی و درمانی واقعیت مجازی در درمان اختلال یادگیری s LD
واقعیت مجازی یا VR به صورت کلی دو کاربرد مجزا در سرگرمی و سلامت دارد. باید دقت کرد بازی های حیطه سرگرمی نمی توانند خاصیت درمانی داشته باشند. در روش درمانی، نرم افزارها و اپلیکیشن ها به صورت تخصصی در زمینه سلامت، توسط موسسات علمی توسعه داده می شود.
کاربرد واقعیت مجازی در بهبود یادگیری و درمان اختلال یادگیری Learning Disorder به این صورت است که ابتدا آزمون هوش و آزمون های شناختی مرتبط جهت بررسی یادگیری انجام می شود. سپس نتایج آزمون های انجام شده توسط متخصص بالینی در زمینه علوم شناختی بررسی شده و بر مبنای نقاط ضعف و قوت تعیین شده پلن های توانمندسازی شناختی در واقعیت مجازی مشخص می شود. پس از آن جلسات درمانی با تعداد مشخص انجام شده و مجدد آزمون های شناختی جهت پایش روند درمان یا بهبودی انجام می شود که در صورت مشاهده بهبودی در آزمون های شناختی و همین طور بهبود عملکرد فرد در یادگیری جلسات را می توان طبق نظر متخصص ادامه و یا قطع کرد. تصویر زیر نمونه پایش تغییر شاخص های شناختی در تمرینات واقعیت مجازی است.
واقعیت مجازی VR چه چیزی را در اختلال یادگیری LD درمان می کند؟
در اختلال یادگیری عموما یک یا چند شاخص شناختی مانند حافظه فعال ، تشخیص شکل از زمینه ، هماهنگی های درکی حرکتی ، توجه ، سرعت پردازش و یا توانایی حل مساله آسیب می خورد. اینکه کدام شاخص آسیب خورده و یا ضعیف تر از سایر شاخص های شناختی فرد می باشد توسط متخصص بالینی علوم شناختی مشخص می شود. واقعیت مجازی می تواند دقیقا آن شاخص ضعیف را با توجه به مفهوم بازنمایی ذهنی برای فرد تقویت نماید. مانند تصویر زیر که در حال تقویت حافظه فعال کودک است.
تفاوت واقعیت مجازی با سایر روش های توانمندسازی شناختی - عصبی چیست؟
- بهبود درک و رابط بین مغز و ارگان های حسی - حرکتی . در تمرینات شناختی رایانه ای ، عموما پاسخ سئوال ها و یادگیری از طریق موس و کیبورد و یا صفحات لمسی اتفاق می افتد ولی در تمرین های واقعیت مجازی پاسخ سئوال ها از طریق اندام حرکتی و در محیط سه بعدی می باشد که نهایت تعامل مغز اتفاق می افتد
- در تمرین های شناختی بر پایه واقعیت مجازی غوطه وری اتفاق می افتد. از آنجایی که عینک های واقعیت مجازی دنیای فرد را تغییر می دهند و فرد کاملا در تعامل با محیط جدید یادگیری قرار خواهد گرفت در حالی که در مانیتورهای دو بعدی این محیط متفاوت تر خواهد بود.
- افزایش انگیزه : به دلیل درگیری بالاتر در محیط واقعیت مجازی و همینطور تجربه دنیای جدید ( متاورس ) انگیزه و اشتیاق افراد عموما بیشتر خواهد شد.
- پیگیری و بازخورد تاثیر گذار : در محیط واقعیت مجازی با توجه به موارد ذکر شده بازخورد ها ( feedback ) بسیار تاثیر پذیر تر خواهد بود و یادگیری مغزی بیشتری خواهد بود.
بر طبق نظریه های علوم اعصاب شناختی مغز آنچه را که می بیند را قبول می نماید.
مرکز وصال و بهبود یادگیری یا درمان اختلال یادگیری خاص s LD توسط واقعیت مجازی یا VR.
مرکز وصال به همراه دانشگاه خوارزمی و موسسه پرتغالی تولید محتوای شناختی در واقعیت مجازی راهکارهای بهبود یادگیری و درمان اختلال یادگیری خاص را در مرکز وصال ارائه می دهد. در این مرکز که دارای دو مجوز از سازمان نظام پزشکی و سازمان نظام روانشناسی می باشد کلیه درمان های واقعیت مجازی بعد از انجام تست های تخصصی تحت نظر دکتری تخصصی روانشناسی شناختی ارائه می شود.
مزایای درمان اختلال یادگیری با واقعیت مجازی VR
1. ایجاد محیط های آموزشی تعاملی و جذاب: واقعیت مجازی با ایجاد محیط های تعاملی و جذاب، روش های آموزشی مناسب تری را برای درمان اختلال یادگیری ارائه می دهد.
2. ارائه تمرین های های شخصی سازی شده: با استفاده از واقعیت مجازی ، تمرین های آموزشی مختلف می توانند بر اساس نیازها و مشکلات خاص هر فرد شخصی سازی شوند.
3. افزایش توجه و تمرکز: محیط واقعیت مجازی دارای محتوای جذاب و تنوع بیشتری نسبت به محیط های آموزشی عادی دارد و می تواند توجه فرد را به خود جلب کند. همچنین این محیط می تواند حواس دیداری، شنیداری و حتی لامسه فرد را تحریک کند که منجر به افزایش توجه و تمرکز و در نتیجه بهبود در اختلال یادگیری می شود.
4. افزایش یادگیری و بهبود عملکرد: ارائه بازخورد فوری و مستقیم در واقعیت مجازی ( Virtual Reality ) به فرد کمک می کند تا عملکرد خود را بهبود بخشد و اشتباهات خود را تصحیح کند. افراد در این محیط می توانند بهترین روش ها و راهکارها برای حل مسائل را درک کنند که این منجر به افزایش در یادگیری و سرعت بخشیدن به آن می شود.
نمونه ای از تمرین و بازی واقعیت مجازی جهت درمان اختلال یادگیری
ارتباط با ما
منابع:
Di Giusto, V., et al. (2023). "Virtualreality rehabilitation program on executive functions of children with specificlearning disorders: a pilot study." Frontiers in Psychology 14 -
.Prior, M. (2022). Understanding specificlearning difficulties. Psychology Press -
Maresca, G., et al. (2022). "Use of virtual reality in Children with Dyslexia." Children 9(11): 1621 -