درمان های رفتاری واقعیت مجازی VR
درمان های رفتاری واقعیت مجازی VR

خلاصه مطلب :
یکی از کاربرد های مهم واقعیت مجازی در سلامت روان، مواجه درمانی است .
محصول آمریکایی واقعیت مجازی که توسط مرکز سلامت ذهن وصال ارائه می شود جهت درمان انواع فوبیا ی حیوانات ، ارتفاع، فضای بسته، تزریقات و همینطور درمان های مواجه درمانی یا Exposure Therapy از طریق قرار دادن فردی که سابقه اعتیاد به مواردی مانند الکل، سیگار، مواد مخدر داشته است و یا افرادی که وسواس دارند را انجام می دهد. ( VR Exposure Therapy with CBT and EMDR protocols).
مواجه درمانی در فوبیا ، وسواس و اعتیاد
در روش مواجه درمانی یا Exposure Therapy فرد با عاملی که نسبت به آن فوبیا ، وسواس و یا اعتیاد دارد مواجه می شود و سپس با توجه به اینکه شرایط کنترل شده است باید با آن مسئله کنار بیاید .
فوبیا Phobia : فرد با عامل فوبیا یا اضطراب خود مواجه می شود ، از سویی با توجه به اینکه محیط کنترل شده است و راهنمایی درمانگر را دریافت می کند با عامل فوبیا ی خود دست و پنجه نرم می کند تا بتواند در آینده خود را با شرایط واقعی تطابق دهد.
اعتیاد یا Addiction : فرد با آن عامل و شرایطی که نسبت به آن وابسته است و اعتیاد دارد قرار می گیرد و با توجه به اینکه نمی تواند آن راتجربه کند باعث می شود در آینده که در شرایط مشابهی قرار گرفت کنترل بیشتری بر خود داشته باشد و ریسک مصرف آن عامل اعیاد آور کاهش بیابد.
وسواس یا OCD : فرد وسواس ی در شرایط برانگیختن وسواس قرار می گیرد و سپس از وی خواسته می شود که با آن وسواس کنار بیاید .
چهارچوب درمانی :
چهارچوب درمانی این متد از واقعیت مجازی بر پایه CBT یا Cognitive Behavior Therapy و EMDR یا Eye Movement Desensitization and Reprocessing است .
CBT : واقعیت مجازی ( VR ) در درمان شناختی-رفتاری (CBT) یکی از نوآورانهترین رویکردها در حوزه سلامت روان محسوب میشود که روشهای سنتی درمان را به طور کامل متحول کرده است. ترکیب محیطهای دیجیتالی غوطهورکننده با اصول علمی و اثباتشده CBT، امکان ارائه تجربههای درمانی کارآمدتر و تعاملیتر را فراهم میکند.
EMDR : درمان نوین ترکیبی EMDR و واقعیت مجازی برای کاهش استرس پس از سانحه یک روش پیشرفته و نوین ترکیبی از حساسیتزدایی و پردازش مجدد از طریق حرکت چشم (EMDR) و واقعیت مجازی ( VR ) برای کاهش استرس و درمان آسیبهای روانی توسعه یافته است. این تکنیک با شبیهسازی بیش از ۱۰۰ سناریوی مختلف، امکان مواجهه کنترلشده و پردازش ایمن تجربیات آسیبزا را فراهم میکند.
EMDR یکی از روشهای اثباتشده در درمان اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)، اضطراب و فوبیا است. اکنون با ترکیب آن با واقعیت مجازی، بیماران میتوانند در محیطی امن و کنترلشده، با محرکهای تروماتیک مواجه شوند و از طریق تکنیکهای علمی پردازش شناختی، به تدریج از شدت علائم خود بکاهند.
مزایای استفاده از VR در CBT:
✅ مواجهه کنترلشده و تدریجی با موقعیتهای اضطراب آور برای درمان فوبیا و PTSD
✅ افزایش تعامل و درگیری ذهنی برای بهبود مهارتهای شناختی و رفتاری
✅ ارائه تمرینهای عملی در محیطی امن و واقعی برای کاهش استرس و اضطراب
✅ تسریع روند درمان و افزایش اثربخشی از طریق شبیهسازی سناریوهای متنوع
مزایای استفاده از VR در EMDR:
✅ مواجهه تدریجی و کنترلشده با ترسها و خاطرات آسیبزا
✅ افزایش تأثیر درمان از طریق محیطهای مجازی تعاملی
✅ بهبود پردازش شناختی و کاهش استرس در کوتاهترین زمان
✅ مناسب برای درمان PTSD، اضطراب ، فوبیا و استرسهای ناشی از حوادث ناگوار
انواع فوبیا و ترس های اضطراب ی :
فوبیا ارتفاع (Acrophobia) - فوبیا پرواز، هواپیما و فرودگاه (Aerophobia) - فوبیا مکان های عمومی و باز (Agoraphobia) - فوبیا رانندگی (Amaxophobia) - فوبیا طوفان و سیل (Anemophobia) - فوبیا کثیفی (Germophobia) - فوبیا عنکبوت (Arachnophobia) - فوبیا سگ (Cynophobia) - فوبیا حشرات مثل سوسک، زنبور، ملخ، مورچه (Entomophobia) - فوبیا گربه - فوبیا پرندگان - فوبیا تنهایی (Autophobia) - فوبیا فضای بسته (Claustrophobia) - فوبیا دفتر و محل کار (Enochlophobia) - فوبیا پل و تونل (Gephyrophobia) - فوبیا تزریق و آمپول (Trypanophobia)
انواع وسواس :
وسواس آشپزخانه کثیف (filthy kitchen) : که باید آشپزخانه را از کثیفی تمیز کند.
وسواس تمیزی با حمام کثیف (Unsensitized bathroom) : ترس از آلودگی .
وسواس چک کردن درب : وسواس چک کردن درب و ترس از اشتباه های غیر قابل جبران.
وسواس اتاق به هم ریخته (Cluttered Room) : ترس از دور ریختن چیزهایی که ممکنه لازم بشود.
وسواس به هم ریختگی (messy wardrobe) : ترس از گم شدن چیزهایی که لازم است.
قابل توجه کلینیک ها و سایر مراکز درمانی :
روانشناسان، روانپزاشکان و سایر افراد کادر درمانی می توانند از خدمات راه اندازی استیشن های واقعیت مجازی وصال برای مراکز درمانی خود بهره ببرند.