آزمون و تست های تشخیص بیش فعالی
آزمون و تست های تشخیص بیش فعالی
خلاصه مطلب
جهت تشخیص بیش فعالی (ADHD) و تعیین وضعیت توجه و تمرکز در کودکان و بزرگسالان مرکز سلامت ذهن و توانبخشی وصال انجام آزمون عصب شناختی توجه و تمرکز به همراه نقشه مغزی را توصیه می کند.
بر مبنای یافته های آزمون ها می توان راهکارهای درمانی را توصیه کرد.
در کودکان انجام تست هوش و تست های حرکتی نیز توصیه می شود. در بزرگسالان آزمون عصب شناختی سلامت روان که وضعیت حافظه و سایر موارد را نیز نشان می دهد می تواند مناسب باشد.
بیش فعالی ( ADHD ) را چگونه می توان تشخیص دارد ؟
تشخیص بیش فعالی ( ADHD ) مانند بیشتر اختلالات اعصاب و روان دو مسیر اصلی دارد .
1- تشخیص بیش فعالی ( ADHD ) بر مبنای مصاحبه بالینی و DSM که برای افراد زیر 13 سال توسط فوق تخصص روانپزشکی اطفال و در افراد بالای 13 سال توسط متخصص روانپزشک انجام می شود.
2- تشخیص بیش فعالی ( ADHD ) بر مبنای یافته های ارزیابی عصب - روانشناختی و آزمون های تخصصی مربوط به تشخیص بیش فعالی و ضعف توجه که در ادامه به آزمون های مربوط به این مسیر می پردازیم .
بیش فعالی ( ADHD ) به طور کلی چیست ؟
بیش فعالی ( ADHD ) یکی از شایع ترین اختلالات روانپزشکی است. بیشفعالی یا نقص توجه و تمرکز چیست؟
بیش فعالی یا ADHD وضعیت مزمنی است که شامل علائمی همچون نقص در توجه و تمرکز، تحرک زیاد و تکانشگری می باشد.
بیش فعالی | ADHD اغلب از دوران کودکی آغاز می گردد و ممکن است تا بزرگسالی ادامه پیدا کند . معمولا در سال های ابتدایی مدرسه تشخیص داده می شود.
نظر APA یا انجمن روانشناسان آمریکا بر این است که به طور تخمینی 8.4 درصد از کودکان و 2.5 درصد از بزرگسالان دارای اختلال بیش فعالی | ADHD می باشند (APA).
بیش فعالی ( ADHD ) در کودکان چه مشکلاتی را می تواند ایجاد نماید ؟
بیش فعالی | ADHD در کودکان می تواند منجر به کاهش عزت نفس، روابط آشفته و ایجاد مشکل در مدرسه و خانه شود. کودک بیش فعال | ADHD ممکن است از تحرک زیاد رنج ببرد و نتواند آن را کنترل کند. در فعالیت های گروهی نمی تواند منتظر نوبت خود بماند. کارهای خود را نیمه تمام می گذارد. زمانی که مجبور به نشستن در جای خود است (مثلا سر کلاس درس) بی قرار می شود. در کنترل احساسات خود دچار مشکل است و در مواقع نامناسب دچار طغیان خشم می شود. در تمرکز کردن حتی وقتی که یک نفر مستقیما با او صحبت می کند، دچار مشکل می شود. تحرک بیش از حد در کودکان بیش فعال معمولا در بزرگسالی فروکش می کند اما علائم دیگر ممکن است ادامه پیدا کند . حتی منجر به بروز رفتارهای پر خطر همچون مصرف مواد، الکل، رفتارهای پر خطر جنسی شود که این موارد می توانند به تعاملات اجتماعی، شغل و روابط فرد آسیب وارد کنند.
آیا کودک وقتی بزرگ می شود بیش فعالی اش ( ADHD ) درمان می شود ؟
خیر ، ما اصطلاحی به نام بیش فعالی بزرگسالان داریم و البته در بسیاری موارد در صورتی که بیش فعالی در کودکان کنترل نشود در بزرگسالی به گونه دیگری بروز می نماید.
بیش فعالی در بزرگسالان ( Adult ADHD ) چگونه است ؟
بیش فعالی | ADHD در بزرگسالان متفاوت از کودکان عمل می کند که این خود دلیلی است بر این مطلب که چرا بسیاری از موارد ADHD در بزرگسالان تشخیص داده نمی شود. ADHD در بزرگسالان منجر به اختلال در عملکردهای اجرایی مغز می شود. این افراد ممکن است در تصمیم گیری، مدیریت زمان، سازماندهی کردن،تعیین هدف و یا حفظ و نگه داشتن شغل خود دچار مشکل شوند. صحبت بیش از حد، ضعف در حافظه، فراموشی، قطع مکالمات و فعالیت های دیگران، از دیگر علائم بیش فعالی در بزرگسالان است.
بهتر است در مورد زندگی با یک فرد بیش فعال ( ADHD ) بدانیم که :
مشکلات یک فرد بیش فعال ( ADHD ) نه تنها خود او بلکه خانواده و اطرافیان او را نیز آزار می دهد. این بسیار مهم است که ADHD زود تشخیص داده شود و درمان شود. در صورت عدم تشخیص، این اختلال می تواند در روابط شخصی و یا عملکرد فرد در مدرسه، منزل و یا محل کار و بسیاری دیگر از جنبه های زندگی روزمره، تاثیر بگذارد. مرکز سلامت ذهن و توانبخشی وصال برای تعیین اینکه فرزند شما و یا خود شما از بیش فعالی رنج می برید یا نه، در کنار ارزیابی بالینی، از آزمون ها و پرسشنامه های معتبر استفاده می نماید. باید توجه داشت علاوه بر انجام تست های مختلف تفسیر دقیق و مناسب آن ها از اهمیت بالایی برخوردار است.
1 . آزمون تخصصی بررسی توجه و تمرکز و تشخیص بیش فعالی یا IVA-2
یکی از بهترین آزمون ها جهت تشخیص اختلال نقص توجه و بیش فعالی آزمون IVA-2 می باشد. این آزمون یک تست مبتنی بر کامپیوتر است و از آن برای ارزیابی سطح توجه آزمودنی در دو حیطه توجه دیداری و شنیداری و در دامنه سنی 6 تا 96 سال استفاده می شود. این آزمون با احتمال بالای 95 درصد امکان تشخیص بیش فعالی و انواع آن را دارد. امکان برگزاری آزمون IVA-2 با دریافت گزارش فارسی آن، در مرکز توانبخشی و سلامت ذهن وصال در کوتاه ترین زمان ممکن میسر است.
2 . تشخیص ADHD از طریق نقشه مغزی (qEEG)
در سایت FDA ذکر شده بالا بودن نسبت موج تتا به بتا در نقطه Cz ( مرکز سر ) می تواند یک بایومارکر در تشخیص بیش فعالی | ADHD باشد .
در مقالات متعدد و منابع معتبر نیز علاوه بر نقطه Cz مغزی الگوهای دیگری که با ضعف توجه می تواند همراه باشد بررسی و اثبات شده است.
لذا یکی از ارزیابی هایی که می توانند راهنمایی کننده ما در ضعف توجه و یا حتی تشخیص بیش فعالی باشد بررسی توسط نقشه مغزی می باشد.
3 . آزمون نمایه حسی 2 یا Sensory Profile 2
یکی دیگر از مشکلاتی که باعث بی قراری و بیش فعالی کودک می شود اختلالات حسی می باشد . روش استاندارد جهت بررسی اختلال حسی استفاده از آزمون نمایه حسی 2 یا همان Sensory Profile 2 است. نمایه حسی 2، پرسشنامه ای است که توسط والد پر می شود و در دامنه سنی 0 تا 14 سال کاربرد دارد. این فرم جهت ارزیابی وضعیت حسی کودک و مقایسه آن با وضعیت نرمال استفاده می شود. نمایه حسی 2 حواس را در حیطه های پردازش شنیداری، پردازش دیداری، پردازش حس لامسه، پردازش حرکتی و پردازش حس دهانی ارزیابی می کند. ( توضیحات بیشتر درمورد یکپارچگی حسی )
تکمیل پرسشنامه Sensory Profile2
4 . آزمون ریهاکام یا RehaCom
ریهاکام برنامه ای جامع در زمینه توانبخشی شناختی است و در بهبود حیطه های مختلف شناخت چون توجه و تمرکز، حافظه و ادراک کاربرد دارد. از این نرم افزار در تشخیص و درمان اختلالاتی چون بیش فعالی (ADHD) و اختلال در حافظه استفاده می شود. آزمون و تست های ارزیابی حافظه
5 . آزمون CPT
آزمون عملکرد پیوسته یا CPT یکی دیگر از انواع آزمون های روانشناختی است که در ارزیابی توجه و تمرکز و تشخیص اختلال ADHD در کودکان کاربرد دارد و جهت ارزیابی شدت و یا بروز بیش فعالی در بزرگسالان نیست. این آزمون به ارزیابی توجه پایدار و توجه انتخابی می پردازد.
مطالب مرتبط
درمان بیش فعالی (کلیک کنید)
تست توجه ، تمرکز و تشخیص بیش فعالی (کلیک کنید)
تست اضطراب (کلیک کنید)
ارتباط با ما
منابع: