یکپارچگی حسی و اختلال در یکپارچگی حسی چیست
یکپارچگی حسی و اختلال در یکپارچگی حسی چیست
یکپارچگی حسی چیست ؟
اصطلاح انگلیسی یکپارچگی حسی Sensory Integration است که عموماً به اختصار SI گفته می شود.
ما پنج سیستم حسی اصلی ( بینایی ، شنوایی ، چشایی ، بویایی و لامسه ) داریم که این حس های اصلی به محرک های خارجی وارده از محیط پیرامونی پاسخ می دهند، همچنین یکسری حواس درونی مانند حس عمقی ، حس لمسی ، حس تعادلی و حس احشائی داریم که این حس های درونی بدون نیاز به خودآگاهی عمل می نمایند و برای ما نیز قابل مشاهده نیستند.
یکپارچگی حسی عبارت از یک فرایند عصبی در خصوص سازماندهی اطلاعاتی است که ما از حس های اصلی و درونی کسب می کنیم.
به طور معمول سیستم اعصاب مرکزی ( مغز و نخاع ) شبکه ای را ایجاد می کند که به ما اجازه شناسایی، تفسیر، دریافت، توجه کردن، نادیده گرفتن، جست و جو کردن یا اجتناب ار حس های معینی را می دهد. به ما اجازه می دهد آن چه را که لذت بخش است، جست و جو کنیم و از آن چه دردناک است، اجتناب کنیم.
در کل یکپارچگی حسی عبارت است از پردازش مغزی صحیح حواسی که در بدن ما وجود دارد، بدون اینکه یک حس در حس دیگر تداخل ایجاد کند.
در اصطاح یکپارچگی حسی ما تاکیدی بر خود گیرنده حسی ( مانند چشم و گوش ) نداریم بلکه تاکید ما بر تفسیر اعصاب از این حواس است.
جایگاه حواس در کجای مغز ما است ؟
منطقه ای در مغز با نام Homunculus وجود دارد که در لاتین به معنای انسان کوچک است، در این منطقه دو بخش حسی و حرکتی وجود دارد که در تصویر زیر بخش حسی آن مشخص شده است .
اختلال در یکپارچگی حسی چیست ؟
زمانی در عملکرد یکپارچگی حسی اختلالی به وجود می آید با عنوان اختلال در عملکرد یکپارچگی حسی شناخته می شود، کلمه هایی که معادل اختلال در یکپارچگی حسی می باشد در انگلیسی با عناوین Sensory Integration Dysfunction به اختصار SID و عبارت Sensory Processing Disorder به اختصار SPD و عبارت Sensory Modulation Disorder به اختصار SMD است . در بعضی منابع و مقالات این اصطلاحات به جای هم به کار برده می شوند و در بعضی منابع تفاوت هایی برای آنها ذکر می شود.
به طور کلی اختلال در یکپارچگی باعث می شود درک کودک از دنیا متفاوت شود، به طور مثال کودک تمایل پیدا کند به دنبال حسی بیشتر رود ( اصطلاح جستجوگر حسی ) و یا از حسی پرهیز کند ( اجتناب حسی ) حسی را درست درک نکند ( ثبت حسی ) و یا حسی را بیشتر از حالت عادی درک کند ( حساسیت حسی ) ، این امر باعث می شود کودک دنیای متفاوتی را درک نماید در مواردی ممکن است به صورت مشکل در یادگیری در درس های مدرسه یا توجه و تمرکز دیده شود و حتی در بعضی موارد مشکلات حسی پایه در حرکت دارن که با عنوان Sensory-Based Motor Disorder یا به اختصار SBMD شناخته می شوند که مشکلاتی را مانند دست و پا چلفتگی یا clumsiness و یا مشکل در وضعیت بدن یا Postural Disorder را می توانیم ببینیم .
در تصویر بالا طبقه بندی اختلال حسی را بر مبنای مدل میلر 1997 می توانید مشاهده نمایید
اختلال یکپارچگی حسی را چگونه می توان تشخیص داد ؟
بهترین روش آن در حال حاضر در دنیا استفاده از نمایه حسی 2 می باشد که از دامنه سنی 0 سال الی 14 سال قابل اجر است.
امکان پر کردن اینترنتی این فرم و دریافت مشاوره درمانی توسط مرکز توانبخشی وصال وجود دارد .
نمایه حسی چیست ( کلیک نمایید ) | تماس با مرکز توانبخشی وصال ( کلیک نمایید ) | بخش درمان از راه دور Tele-Rehab ( کلیک نمایید )
الگوی اختلال یکپارچگی حسی چگونه است ؟
یک مدلی در مورد اختلال یکپارچگی توسط دان ارائه شده است که به صورت زیر است
Seeking یا جستجوگر حسی : به طور عمومی در این الگو آستانه عصبی فرد بالا است ( دیرتر از نرمال حس درک می شود ) و کودک خودش به طور خودآگاه به دنبال تحریک حسی خود می باشد . به طور کلی به نظر می رسد این کودکان از تجارب حسی لذت می برند . والدین و معلم های این کودکان گزارش می کنند که کودک اشیاء مختلف را به پوستشان می مالند و اشیاء را به دهان می برند
Avoiding یا اجتناب حسی : این کودکان تمایلی برای کشف و پیگیری محرکات حسی ندارند و الگروی رفتاری اجتنابی دارند و همواره تلاش می کنند یکسری حس ها را تجربه نکنند .
Sensitivity یا حساسیت حسی : این کودکان نیز از لحاظ حسی آستانه پایینی دارند و به دلیل این حساسیت مدام به جزئیات محیط توجه می کنند و به نوعی دچار نوعی بیش توجهی و الگوهای بیش فعالی یا ADHD می شوند. این کودکان به نوعی حواس پرت هستند و به محرک هایی توجه می کنند که دیگران توجه نمی کنند ، مثلا هنگام دیکته کودک به صدای موبایل بیرون دقت می کند
Registration یا ثبت حسی : کودکانی که این الگو را دارند عموماً در تست توجه موفق می شوند و می توانند حواس خود را جمع کنند حس این کودکان دیر برانگیخته می شود و برای اینکه وارد فعالیت اجتماعی اشان کنیم نیاز به انرژی زیادی است بچه هایی هستند که خسته به نظر می رسند و سطح انرژی پایینی دارند .
مطالب مرتبط
درمان اختلال یکپارچگی حسی چگونه است ؟ ( کلیک نمایید )
ارتباط با ما
منابع:
Guardado, K. E., & Sergent, S. R. (2020). Sensory integration