نرم افزار های شناختی در واقع Cognitive computing یا همان توصیف پلت فرم های تکنولوژیک در زمینه شناخت می باشند که بر مبنای هوش مصنوعی و پردازش سیگنال پایه گذاری شده اند. اساس این نرم افزارها در برگیرنده آموزش ماشین ، دلیل پذیری ، فرآیند عادی زبان آموزی ، صحبت کردن و دیدن می باشد که نوعی ارتباط انسان با کامپیوتر محسوب می شوند

در واقع نوعی تقلید کامپیوتر از مغز انسان که با عث کمک به بهبود تصمیم گیری ، منطق پذیری و پاسخ به تحریکات می شود که به صورت کلی ارتباط با آنالیز اطلاعات و صفحات تطابق داده شده دارد.

به زبان ساده تر نرم افزارهای شناختی بر مبنای فعالیت های عملکردی مغز انسان طراحی شده اند و سعی دارند به صورت هوشمند بر آموزش و بهبود عملکرد های مغزی انسان با تاکید بر اطلاعاتی که از قبل در آنها قرار داده شده ، اطلاعاتی که در بعضی از آنها با ورود سیگناهای مغزی و پردازش آنها در نرم افزار اتفاق می افتد و در نهایت اطلاعاتی که از طریق هوش مصنوعی و از واکنش ها و عملکرد های فرد و پاسخ به سئوالات یاد گرفته می شوند باعث بهبود و ارتقاء عملکرد فرد شوند .

نرم افزارهای شناختی یکی از مهمترین ارکان توانبخشی شناختی و ارتقاء عملکرد محسوب می شوند زیرا پایه و اساس تمرین های شناختی می باشند که می توانند با درگیر نمودن انگیزه مراجع باعث بهبود عملکردهای شناختی شوند که این بهبود می تواند از سطح پایین به سمت نرمال و یا از سطح نرمال به بالاتر از سطح نرمال باشد 

این نرم افزار ها ی شناختی عموما به صورت بازی های کامپیوتری ساده ای دیده می شوند که با تغییرات مختلف و در برگرفتن جنبه های مختلف انسانی تلاش در تغییر آیتم های شناختی فرد دارند

شایان ذکر است تمرین های نرم افزارهای شناختی به صورت بازی های ساده ای می باشد که این آیتم باعث می شود عموم مردم این نرم افزارهای شناختی را با بازی های ساده کامپیوتری یا بازی های موبایل یا امثالهم اشتباه بگیرند ولی عمده تفاوت مشهود در اینگونه نرم افزارها یکی بر این مبنا می باشد که بازی های غیر شناختی در اکثر مواقع بر مبنای شرطی سازی کلاسیک ( از سطح آسانی بازی شروع می شود و به مرور سطح بازی سخت تر می شود) می باشند که این امر باعث بهبود سطح شناختی نمی شود و صرفا باعث بهبود عملکرد در یک حیطه خاص می شود که چه بسا در فرد هم مورد نیاز نباشد و شاید حتی باعث تشدید یکسری مشکلات شود و دیگری اینکه بازی های شناختی دارای نوعی هوش مصنوعی و تطابق با فرد می باشند که بر پایه مطالب و اطلاعات علمی موجود عمل می کنند و با دستورات مختلف درمانگر قابل تغییر می باشند که این مجموعه عوامل باعث گران شدن این نرم افزار های نیز می شود

البته در بعضی از این نرم افزارها نیز چیزی که قابل توجه می باشد با یکسری از سخت افزارهای ویژه خود مانند نوروفیدبک های تخصصی و یا نوروفیدبک های خانگی همراه می شوند و افزایش سطح عملکردی ویژه ای را در این حیط فراهم می نمایند .

البته در این حیطه صحبت بسیار است که موارد ذکر شده کلیاتی از عملکرد نرم افزارهای شناختی بود که ذکر شد.